Yükseköğretim Kurumları Sınavı (YKS) sonuçları 20 Temmuz’da açıklanacak. Rehberlik koordinatörü Cihan Yeşilyurt, her yıl 600 binin üzerinde üniversite öğrencisinin, sınava başvurduğunu hatırlatarak “Tercih hatalarının başında üniversitelerin ve bölümlerin ayrıntılı bir biçimde araştırılmadan tercih edilmesi geliyor” dedi.
Bazı adayların sınav sonuç belgesini doğru yorumlayamadıklarına dikkat çeken Yeşilyurt yapılan hataları şöyle sıraladı:
“Sonuç belgesinde yazan puan türlerini, yerleştirme puanlarını ve başarı sıralarını birbirine karıştırabiliyorlar.
ÖSYM’nin internetten yayımladığı Yükseköğretim Programları ve Kontenjanları Kılavuzu adaylar tarafından kesinlikle incelenmiyor. Hatta Kılavuzun ÖSYM’nin sitesinde olduğunu dahi bilmeyenler çıkabiliyor.
Kılavuz incelenmediği için yükseköğretim programlarının özel koşulları da okunmuyor. Bu nedenle özel koşul gerektiren bölümlerle ilgili sıklıkla hata yapılabiliyor.
Bazı adaylar başarı sırasına göre değil de puana göre tercih yapılacağını sanıyor. Oysa adayların yükseköğretim programlarının başarı sıralarını dikkate almaları gerekiyor.
Adayların birçoğu hangi durumda ortaöğretim başarı puanının kırılacağını bilmiyor.
Tercihlerini istek sırasına göre değil, yüksek başarı sırasından düşük başarı sırasına doğru sıralayabiliyor. İstek sırasına uygun tercih yapmamak daha fazla istedikleri bir programa yerleşmelerine engel olabiliyor.”
DOĞRU TERCİH NASIL YAPILIR?
1- KENDİNİZİ TANIYIN: Öncelikle ileride hangi mesleği yaparsanız mutlu olabileceğinizi düşünün. Sabırlı mısınız? Meraklı mısınız? Yetenekleriniz ve ilgi alanlarınız neler? Kişilik özellikleriniz ve yönelimleriniz doğrultusunda liste oluşturun.
2- PUANA DEĞİL BAŞARI SIRALAMASINA BAKIN: Adayların bazıları puana göre tercih yapılacağını düşünüyor. Oysa puana değil, başarı sıralamasına göre tercih yapılmaktadır. Puana göre tercih yapmak çok yanıltıcı olacak ve belki de adayın açıkta kalmasına yol açacaktır. Sınav sonuç belgenizi doğru değerlendirmek için Y-SAY, Y-EA, Y-SÖZ, Y-DİL puanlarının karşılığına denk gelen başarı sıralamasını dikkate alın.
3- TERCİHLERİNİZİ İSTEK SIRANIZA GÖRE YAPIN: Örneğin aday, 18 binden öğrenci alan bir bölümü daha çok istiyorsa 14 binden alan bir bölümün üzerine yazabilir.
4- İSTEMEDİĞİNİZ BİR PROGRAMI TERCİH LİSTENİZE ALMAYIN: 24 tercih hakkınızın tümünü doldurmak zorunda değilsiniz. Listenizdeki ilk tercihiniz de olsa, son tercihiniz de olsa istemediğiniz bir bölüme listenizde kesinlikle yer vermeyin! Yerleştiğinizde sizi mutlu etmeyecek ve okumayacağınız programları listenize almayın. Unutmayın, yerleştiğinizde kayıt yaptırmasanız bile gelecek yıl sınava girdiğinizde ortaöğretim başarı puanınızın (OBP) katkısı yarıya düşecek.
5- KONTENJAN KARŞILAŞTIRMASI YAPIN: Doğru tercih için yükseköğretim programlarının 2022 ve 2023 kontenjanlarını karşılaştırmak gerekiyor. Örneğin 2022’de 50 olan kontenjan 60’a çıkmışsa o programın başarı sıralamasının düşmesi gerektiği yorumu yapılmalıdır.
6- KILAVUZDAKİ ÖZEL KOŞULLARI MUTLAKA OKUYUN: Yükseköğretim programları ile ilgili tüm bilgiler tercih kılavuzunda mevcut. Ancak adaylar bu bilgileri okumak konusunda tembellik ediyorlar. Örneğin pilotaj bölümü için belirli bir boy ve kilo şartı aranabiliyor.
7- YENİ AÇILAN PROGRAMLARI GÖZDEN KAÇIRMAYIN: Yeni açılan yükseköğretim programları kılavuzda belirtiliyor. Bu programları istek sıranıza göre listeye ekleyin.
8- KONTENJANI DOLMAYAN BÖLÜMLERİ DE İYİ İNCELEYİN: 2023 Yükseköğretim Programları ve Kontenjanları Kılavuzu’nda bazı programların karşısında puan ve başarı sırası yazmıyor. Adaylar bu programlara 2022’de talep olmadığı için kontenjanların boş kaldığı yorumunu yapmalılar.
9- İSİM DEĞİKLİĞİ OLAN BÖLÜMLERİ MUTLAKA KONTROL EDİN: Bazı üniversitelerde o yıl alınan karar gereği bölüm isimlerinde küçük değişiklikler olabiliyor. Kılavuzda da bu bölümlerin başarı sırası ve puanı gözükmüyor. Bu nedenle adayların sadece bu yılın değil geçen senenin kılavuzuna da bakmasında yarar var.
10- TERCİHLERİ İŞİN UZMANI REHBER ÖĞRETMENLERE GÖSTERİN: Son yıllarda eğitim koçu adı altında pek çok kişi adayların tercihleriyle ilgili yorum yapıyor ve kafa karıştırıyor. Ayrıca bu kişiler işin ehli olmadıkları için yanlış yönlendirmede bulunarak mağduriyet de yaratabiliyor. Adayların listelerinin son şeklini mutlaka uzman bir rehber öğretmenle birlikte vermeliler.
TEKNİK AÇIDAN BUNLARA DİKKAT
- İlk sıralarda başarı sırasının üzerinde ve en çok istenilen bölümler (ilk 2 ya da 3 tercih),
- Orta sıralarda yerleşme olasılığı yüksek olan ve başarı sırasına yakın olan bölümlere ( 5 ile 18. tercihler),
- Son sıralarda ise yerleşme olasılığının çok yüksek olduğu (19 ve 24. tercihler) bölümlere yer vermek uygun olacaktır.
- Adaylar, tercih edecekleri bölümü gerçekten isteyip istemediklerini sorgulamalı, okumayı düşünmedikleri bölümleri kesinlikle tercih listesine almamalılar. Ayrıca puanları elverse bile, başarılı olma konusunda tereddütleri olan programı da tercihlerine yazmamalılar. Çünkü tercih listesine alınan programa yerleştirilmeleri durumunda adayın bir sonraki yıl OBP’si yani okul puanları yarı yarıya düşecektir.
- Adaylar bir yükseköğretim programına yerleştirilmişse aynı yıl yapılacak olan ek yerleştirmelere başvuru yapamazlar.
- Tercih yapılırken istek sırası önemlidir. Adayların ilgi alanına göre en çok istediği bölümlerden başlayarak tercih yapması daha sağlıklı olacaktır. Açıkta kalmamak adına istenilmeyen bölümler tercih listesine alınmamalıdır.
- Tercih edilen bölüm ve üniversiteye ilişkin özel koşulları tercih kılavuzundan öğrencinin mutlaka okuması gerekmektedir.
- Yeni açılan bölümler puan ve başarı sıraları olmadığı için tercih yaparken adayların akıllarında soru işaretleri yaratabiliyor. Bu bölümler de istek sırasına uygun sıralanabilir.
