Siber zorbalık, günümüzün dijital alanında çok önemli ve yaygın bir problemdir. Başkalarını kokutmak, taciz etmek ya da onlara zarar vermek için dijital ağların kullanılmasını içerir. Çevrimiçi ortamda gerçekleştiği için siber zorbalıktan kaçmak zordur. Sahte hesaplarla zorbalık yapıldığı için yüz yüze olduğu kadar çabuk önlemler alınmayabilir. Sosyal medya platformları, e-posta, mesajlaşma siteleri ve çevrimiçi forumlar gibi platformlarda ortaya çıkar.
Siber zorbalık biçimleri
Direkt saldırı: Bireylere saldırgan mesajlar, aşağılayıcı söylemler ve tehditler ile doğrudan saldırıları içerir. Bu saldırılar, bir kişinin görünüşüne, ırkına, diline, cinsiyetine, cinselliğine veya istismar etmek istediği herhangi bir özelliğe göre olabilir.
Dolaylı saldırı: Saldırılan kişi hakkında söylentilerin, dedikoduların veya utandığı bir durumu gizlice yayılmasını içeren bir saldırı biçimidir. Saldırılan kişinin itibarı zedelenebilir. Bu saldırı duygusal açıdan derinden etkiler.
Siber takip: Saldıran kişi bir kişiyi hedef alır ve ona odaklanır. Onu çevrimiçi bir şekilde birçok kez taciz etmesi ile ortaya çıkmaktadır. Genellikle fazla izleme, dijital ortamda ne yaptığını takip etme ve çevrimiçi olmayan ortamların dışına çıkarak yapılan biçimdir.
Siber zorbalığın etkileri
Duygusal etki: Siber zorbalığa uğramış kişilerde korku, üzüntü, öfke ve çaresizlik duyguları ortaya çıkar. Sürekli inciten ve aşağılayan mesajlar almak insanın özgüvenini azaltıp kaygı bozukluklarına yol açar. Ayrıca, depresyon ve anksiyete gibi ruhsal hastalıkların oluşumuna da sebep olabilir.
Psikolojik etki: Siber zorbalığa uğramış mağdurların uzun süre etkilerinden kurtulmaması psikolojik sonuçlara neden olabilir. Güven sorunları ortaya çıkabilir, travma sonrası stres bozukluğuna neden olabilir, depresyona girebilir ve karşılaştıkları bu durum sonucunda kendilerine zarar vermeyi ya da intihar etmeyi düşünebilirler.
Sosyal etki: Sosyal gruplardan atılma veya dışlanma gibi durumlar yaşanabilir. Mağdur edilen kişi zorbayla yüz yüze gelme korkusu, iş ya da okula gitmemeye ve sosyal hayattan kendini uzaklaştırmak isteyebilir. Bu durum akademik performans için düşüşe sebep olabilir.
Siber zorbalığa karşı tedbirler
Eğitim programları: İnsanları siber zorbalığa karşı bilinçlendirmek ve dijital vatandaşlığı teşvik etmek çok önemlidir. Okullar, ebeveynler, topluluklar ve hatta iş yerleri çocukları, ergenleri ve çevrimiçi platform kullanan çoğunluğu uyarmak ve olayları anlatmak için siber zorbalık ile ilgili bir program oluşturup ders niteliğinde anlatmalılar. Kapsamlı bir siber zorbalık eğitim programı çoğu kişiyi mağduriyetten kurtaracaktır.
Ebeveyn denetimi: Özellikle çocukları siber zorbalıktan kurtarmakta önemli rolü olan kişiler ebeveynlerdir. Açık iletişim kanalları, çevrimiçi platformların izlenmesi ve çocuklara çevrimiçi güvenlik sağlama uygulamaları hakkında bilgilendirmek, siber zorbalık olaylarından etkilenmemeye yardımcı olur.
Güvenlik önlemleri: Gizlilik ayarları, denetleme ve raporlama mekanizmaları gibi doğru güvenlik önlemlerinin uygulanması, sosyal medya ve çevrimiçi platformlar için koruma sağlayabilir.
Siber zorbalık yasaları
Hukuki sonuçlar: Siber zorbalık yapanlar, para cezaları, hapis veya denetimli serbestlik gibi yasal süreçler ile karşılaşırlar. Bu cezalar sayesinde siber zorbalığa karşı sessiz kalınmayacağı ve bunun büyük bir suç olarak kabul edildiği belli edilmiştir.
Raporlama ve sistemler: Erişilebilen raporlama ve destek sistemleri oluşturmak, siber zorbalığa uğramış insanlar için hayati önem taşır. Çevrimiçi platformlar ve programlar siber zorbalık gibi olayları bildirmek üzerine bir sistem geliştirmelidir. Mağdurlar bu sistem üzerine kim olduğunu ya da nasıl olduğunu kanıtlayıp başa çıkabilir.
