Flyeye: Avrupa Uzay Ajansı’nın Etkili Asteroid Tespit Sistemi

Avrupa Uzay Ajansı ESA’nın otomatik asteroid tespit sistemi Flyeye, uzaydan gelen tehditleri daha erken fark etmek için görevine resmen başladı. İtalya’nın Matera kentindeki Uzay Jeodezi Merkezi’nde 2025 Mayıs ayında yapılan test gözlemleri sırasında, teleskop hem asteroidler hem de bir kuyruklu yıldız üzerinde başarılı tespitler gerçekleştirdi. Bu tespitler arasında 2001 KR1 ve 2025 KQ adlı asteroidler ile C/2023 A3 (Tsuchinshan–ATLAS) kuyruklu yıldızı bulunmaktadır.

OHB Italia ile ortak geliştirilen Flyeye, böceklerin bileşik göz yapısından ilham alınarak tasarlandı. Teleskop, bir metre çapında birincil aynasından aldığı ışığı 16 farklı optik kanala ayırarak, çok geniş bir gökyüzü alanını yüksek hassasiyetle tarayabiliyor. Bu sistem, gelen ışığı ayrı ayrı algılayan kameralara yönlendirerek, çok zayıf gök cisimlerini dahi tespit etme kabiliyetine sahiptir.

OHB Italia Genel Müdürü Roberto Aceti, teleskobun optik yapısının geniş alan taramalarına olanak verdiğini belirterek, “Bu teleskop sayesinde çok zayıf cisimleri bile algılayabiliyoruz” dedi.

Flyeye’ın ilk ışık gözlemleri, sistemin hazır olduğunu ve hızlı takip kabiliyetine sahip olduğunu kanıtladı. Teleskop, 2025 KQ adlı asteroidi keşfinden sadece iki gün sonra tekrar görüntüleyerek yörünge analizine önemli katkı sundu. Bu başarı, uzaydaki potansiyel tehlikelerin zamanında tespit edilmesi açısından kritik önem taşımaktadır.

ESA’nın Gezegensel Savunma Ofisi Başkanı Richard Moissl, bu erken uyarı sistemlerinin küresel çapta paylaşılacak verilere dayandığını belirterek, “Tehlikeli asteroidleri ne kadar erken fark edersek, o kadar fazla hazırlık şansımız olur” dedi.

Flyeye, gelecekte Sicilya’daki Monte Mufara’ya taşınarak tam kapasite çalışmaya başlayacak. ESA, kuzey ve güney yarımkürede toplam dört Flyeye teleskobuyla küresel gözlem ağını genişletmeyi planlıyor. Projenin yöneticisi Ernesto Doelling’e göre bu yapı, kötü hava koşullarının gözlem kalitesini düşürmesini engelleyecektir.

Flyeye, her gece gökyüzünü kendi başına tarayıp olası asteroidleri tespit ettiğinde, bilgileri ESA’nın Yakın Dünya Cisimleri Koordinasyon Merkezi’ne gönderiyor. Onaylanan veriler daha sonra Minor Planet Center’a aktarılıyor ve dünya çapında paylaşılabilmektedir.